ตามนิยายปรัมปรา กล่าวถึงมูลเหตุการสร้างพระประโทนเจดีย์นี้ว่า พญาพาน ได้สร้างขึ้น
โดยมีเรื่องว่า เมื่อพญากงได้ครองเมืองศรีวิชัย คือ เมืองนครปฐมในปัจจุบันนี้
สืบต่อจากพระเจ้าสิการาชผู้เป็นพระราชบิดาแล้ว
ต่อมาได้มีพระราชบุตร ที่ประสูติจากพระมเหสีองค์หนึ่ง
โหรได้ถวายคำพยากรณ์ พระราชกุมาร ว่าจะเป็นผู้มีบุญญาธิการมาก
จะได้ครองราชสมบัติ เป็นกษัตริย์ต่อไปในภายหน้า
แต่ว่าพระราชกุมารนี้จะกระทำปิตุฆาต คือ ฆ่าพ่อ
เมื่อพญากงได้ทราบดังนั้น จึงรับสั่งให้ราชบุรุษพา พระราชกุมารไปฆ่าทิ้งเสียในป่า
ราชบุรุษจึงนำไปทิ้งไว้ที่ป่าไผ่ ที่ไร่ของยายหอม
ยายพรมไปพบพระราชกุมาร จึงเก็บมาเลี้ยงไว้ แต่ยายพรมมีลูกหลานมาก
จึงยกพระราชกุมารให้ยายหอมไปเลี้ยงไว้
ยายหอมได้เลี้ยงพระราชกุมาร แล้วนำไปให้เจ้าเมืองราชบุรีเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม
แต่เมืองราชบุรีเป็นเมืองขึ้นของเมืองศรีวิชัย อยู่ภายหลังพระราชกุมารเติบโตขึ้น
ได้แข็งเมืองไม่ยอมส่งบรรณาการ และได้ท้ารบกับพระยากง
จนได้ชนช้างกัน เมื่อฆ่าพญากงสำเร็จแล้วได้เข้าเมืองศรีวิชัย
เวลานั้นพระมเหสีของพญากงซึ่งเป็นพระชนนีของพญาพาน
ยังมีพระชนม์อยู่ กล่าวกันว่ารูปโฉมสวยงาม พญาพานคิดอยากได้เป็นมเหสี
ได้เสด็จเข้าไปที่ตำหนัก เทพยดาได้แปลงเป็นแพะบ้าง บ้างก็แปลงเป็นแมวแม่ลูกอ่อน
นอนขวางบันไดปราสาทอยู่ เมื่อพญาพานข้ามสัตว์ทั้งสองนั้นไป
สัตว์จึงพูดกับแม่ว่า ท่านเห็นพวกเราเป็นเดรัจฉานจึงข้ามไป
แม่ตอบลูกว่า นับประสาอะไรกับเราเป็นสัตว์เดรัจฉาน
แม้แต่มารดาของท่าน ท่านยังจะเอาเป็นเมีย
พญาพานได้ฟังดังนั้นก็ประหลาดพระทัยนัก
จึงทรงตั้งอธิษฐานว่า ถ้าพระมเหสีของพระยากงเป็นพระมารดาของเราจริงแล้ว
ขอให้น้ำนมหลั่งออกจากถันทั้งสองข้างให้ปรากฏ
ถ้าไม่ใช่พระมารดาของเราก็ขออย่าให้น้ำนมไหลออกมาเลย
พญาพานตั้งอธิษฐานแล้ว น้ำนมได้หลั่งออกมาจากถันเป็นที่ประจักษ์แก่สายตา
พญาพานจึงได้ไต่ถาม ได้ความว่าเป็นพระมารดาจริงแล้ว
ก็ทรงดื่มกินน้ำนม และทรงทราบว่าพญากงเป็นพระราชบิดา
จึงโกรธยายหอมว่า มิได้บอกให้ตนทราบว่าเป็นบุตรใคร
จนได้ทำบาปถึงฆ่าพ่อ แล้วได้ไปเรียกยายหอมมา แล้วจับยายหอมฆ่าเสีย
คนทั้งปวงจึงเรียกพระราชกุมารว่า พญาพาล เพราะไม่รู้จักบุญคุณคน
และบ้างก็เรียก พญาพาน เพราะเมื่อเวลาเกิดนั้น พระพักตร์กระทบพานทองเป็นแผล
เมื่อพญาพานฆ่ายายหอมแล้ว รู้สึกเสียพระทัย ว่าฆ่าผู้มีพระคุณเสียแล้วอีกคนหนึ่ง
จึงได้ถามสมณพราหมณาจารย์ว่าจะทำอย่างไร
จึงจะล้างบาปในการฆ่าพระราชบิดาและฆ่ายายหอม ผู้ที่ได้เลี้ยงตนมาแต่เยาว์วัย
พระสงฆ์ก็ได้ถวายพระพรว่า ให้สร้างเจดีย์สูงแค่นกเขาเหิน
จึงได้สร้างพระปฐมเจดีย์ขึ้นเพื่อล้างบาปที่ฆ่าพ่อ
และสร้างพระประโทณเจดีย์ขึ้นเพื่อล้างบาปที่ฆ่ายายหอม ตั้งแต่นั้นมา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น